De Wet Open Overheid (WOO) heeft als doel overheden transparanter te maken en ervoor te zorgen dat overheidsinformatie beter vindbaar, uitwisselbaar, toegankelijk en archiveren is. Op 1 mei 2022 is de WOO in werking getreden ter vervanging van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). Het belangrijkste verschil tussen de WOO en de WOB is dat de WOO actieve openbaarmaking van overheidsinformatie vereist.
Wanneer een inwoner een verzoek indient om bepaalde informatie openbaar te maken, moet de reactie snel en behulpzaam zijn. Het moet duidelijk zijn welke informatie wel en niet openbaar wordt gemaakt, en waarom. In 2023 is er veel aandacht besteed aan het verbeteren van het proces, zoals het beter opslaan en vindbaar maken van informatie, het anonimiseren van namen in documenten en het doorzoekbaar maken van openbaar gemaakte documenten. Dit vergt inspanning van de medewerkers om sneller en beter te kunnen reageren op verzoeken van inwoners, zodat zij beter toegang hebben tot informatie.
Om ervoor te zorgen dat verzoeken om informatie in de toekomst niet meer nodig zijn, zal de gemeente Velsen informatie uit eigen beweging openbaar maken (actieve openbaarmaking). Bijvoorbeeld convenanten en beleidsstukken. De inwerkingtreding van actieve openbaarmaking is nog niet bekend en vereist een apart besluit. Er zijn in totaal 11 categorieën voor actieve openbaarmaking, waarvan in 2023 categorieën 2, 6 en 8 gepland staan. In 2024 is het verbeteren van de kwaliteit van actieve openbaarmaking van categorieën 3 en het actief openbaar maken van documenten uit categorieën 1 en 4 gepland. Deze planning kan mogelijk worden aangepast afhankelijk van toekomstige besluiten.
Het openbaar kunnen maken van informatie vereist een goede kwaliteit van informatiebeheer, die moet worden geborgd door gekwalificeerd personeel. Vanwege het stopzetten van de ontwikkeling van het ICT-platform PLOOI moeten gemeenten op zoek naar een eigen platform om documenten te publiceren. Het onderzoek hiernaar is gestart in 2023, en mogelijk moet er in 2024 nieuwe software worden aangeschaft.
Voor de implementatie en uitvoering van de WOO biedt het rijk incidenteel (2022-2026) en structureel geld aan gemeenten. Vanaf 2022 ontvangt de gemeente Velsen € 67 duizend wat oploopt tot € 135 duizend voor 2026 en latere jaren. Dit geld is bedoeld voor actieve openbaarmaking, de WOO contactfunctionaris en het beheer en onderhoud van systemen. Er is ook jaarlijks € 80 duizend beschikbaar voor een periode van 5 jaar voor de implementatie van de wet.