Het (her)ontwikkelen en behouden van de ruimtelijke kwaliteit van de fysieke omgeving.

De Omgevingswet gaat in op 1 januari 2024. Die heeft bijvoorbeeld gevolgen voor de manier waarop we met partijen en inwoners samenwerken in het fysieke domein. De belangrijkste doelstellingen daarbij zijn een transparante afweging van belangen, betere begeleiding van initiatieven en snellere vergunningverlening. We hebben ons zo goed mogelijk voorbereid om dat te realiseren. Maar het zal allemaal niet in 1 keer goed gaan. We spannen ons in 2024 extra in om foutjes snel op te lossen.

We zorgen er ook voor dat we vragen over de wet snel en goed kunnen beantwoorden. Daarbij maken we gebruik van zoveel mogelijk informatiekanalen. Algemene informatie is op 1 januari 2024 te vinden op de website. De chatbot op de website zal in de loop van 2024 ook steeds meer vragen kunnen beantwoorden. Initiatiefnemers en bewoners kunnen met hun vragen ook bij het Klantcontactcentrum terecht. Zij staan in nauw contact met de inhoudelijke medewerkers op de afdelingen. Tot slot maken we bij de beantwoording van vragen zoveel mogelijk gebruik van nationale en regionale vraag- en antwoordoverzichten.

In de Omgevingsvisie Velsen 2040 leggen we het gewenste toekomstbeeld voor de fysieke leefomgeving in Velsen vast. Het gaat om onze ambities, de doelen die we daaraan verbinden en de manier waarop we dat gaan uitwerken. Denk aan ambities over verstedelijking, de transitie naar een duurzame economie en versterking van onze groen-blauwstructuren. De doelen gaan onder andere over de beleefde kwaliteit van de leefomgeving, de ontwikkelingen van nieuwe woongebieden en de transitie van het havengebied.
De uitwerking van de Omgevingsvisie heeft in 2023 vertraging opgelopen. In 2024 ronden we de Omgevingsvisie definitief af. Vanaf dat moment is de Omgevingsvisie de basis voor het Omgevingsplan en de Omgevingsprogramma's zoals het programma Wonen en het programma Gezondheid en Luchtkwaliteit.

Op 1 januari 2024 gelden de ruimtelijke regels en milieuregels in het Omgevingsplan als het juridisch ader voor ruimtelijke initiatieven. We toetsen initiatieven dan niet meer aan het bestemmingsplan, maar aan het Omgevingsplan. Het Omgevingsplan bestaat op 1 januari 2024 nog vooral uit de huidige bestemmingsplannen, de Verordening Fysieke Leefomgeving 2023, én 700 gedecentraliseerde rijksregels. De huidige regels blijven voorlopig dus bestaan. Ze worden in 1e instantie alleen verpakt in een nieuw jasje. Vanaf 2024 passen we de regels stap voor stap inhoudelijk aan de spelregels van de Omgevingswet. Nieuwe regels over de fysieke leefomgeving, komen vanaf 1 januari 2024 altijd in het Omgevingsplan te staan.  

De ambities van het Groenstructuurplan en het Ontwikkelperspectief Binnenduinrand zijn door ons ingebracht in de Verstedelijkingsstrategie van de Metropoolregio Amsterdam en later in de Nationale Omgevingsvisies Extra (NOVEX’en) voor de metropoolregio en voor het Noordzeekanaalgebied. Hiermee dragen we bij aan regionale processen zoals:   

• Het programma Nationale Parken nieuwe stijl van het Nationaal Park Zuid-Kennemerland.
• De landschapsopgaven van de Metropoolregio Amsterdam (NOVEX MRA).
• De gebiedsuitwerking Noordzeekanaalgebied van de Nationale Omgevingsvisie (NOVEX Noordzeekanaalgebied).
• De Regionale Energiestrategie.
• De Gebiedsgerichte aanpak realisatie Natuurnetwerk Nederland en het verlagen van stikstofneerslag.  

Voor Velsen richten de landschapsopgaven zich op het versterken van zowel de noord-zuid als de oost-west relaties in het landschap: versterken van landschap en natuur in de binnenduinrand als buffer voor het Nationaal Park, verbinden en versterken van de buitenplaatsen, en betere verbinding van deze gebieden met het polder- droogmakerijenlandschap aan de oostzijde van de gemeente, waar ooit het Oer-IJ lag. Deze verbindingen zijn voor recreatie, klimaatadaptatie en fauna bedoeld.

Ook in de samenwerking met de gemeenten van Zuid-Kennemerland ligt de focus op het realiseren van een samenhangende landschapsstructuur en bovengenoemde verbindingen.

In 2021 stelde de raad de gebiedsvisie Pont tot Park vast. Daarna zijn we gestart met de verdere uitwerking, zowel inhoudelijk als organisatorisch. In 2022 heeft de gemeente een marktpartij geselecteerd, AM. Samen met deze partner en Woningbedrijf Velsen werkt de gemeente de gebiedsvisie verder uit naar een ontwikkelstrategie en een haalbaarheidsstudie. In 2021 is gestart met het eerste deelproject van Pont tot Park. In 2023 heeft er participatie plaatsgevonden, in 2024 start de uitvoering van het programma op basis van het ontwikkelperspectief. De organisatie wordt aangepast/ingericht om dit zo goed mogelijk te faciliteren.

Pont tot Park is een meerjarig, veelomvattend en doorlopend programma. Het raakt aan veel thema's. Denk onder meer aan wonen, verkeer, detailhandel en maatschappelijke voorzieningen. De verschillende activiteiten dragen bij aan de doelstellingen en ambities van de gebiedsvisie. Er zijn veel relaties met andere doelstellingen en ambities, bijvoorbeeld de energietransitie, versnellen woningbouw en sociale verbondenheid. Bij het uitvoeren van de plannen werken we samen met de woningcorporaties, maatschappelijke instellingen en marktpartijen. Ook andere partijen worden nauw betrokken. De uitvoering van Pont tot Park heeft grote impact op IJmuiden. Daarom is een structurele, goede communicatie en samenspel met de stakeholders en inwoners van groot belang.

In 2024 werken we aan verder aan de herinrichting van het Pontplein. Deze herinrichting gaat uit van een gelijkvloerse variant waarbij de verkeersveiligheid en doorstroming verbetert. We betrekken de omgeving van het entreegebied bij de planvorming van de verkeersvariant. Dit gebeurt in samenhang met de planontwikkeling van Pont tot Park en de uitgangspunten van De Rauwe Loper.

We werken waar mogelijk mee aan initiatieven uit de samenleving. Zijn er initiatieven die bijdragen aan de ambities van de gemeente maar die (nog) niet passen binnen de regels van het Omgevingsplan? Dan gaan we met elkaar op zoek naar mogelijkheden om het initiatief alsnog te realiseren. Voor complexe projecten werken we daarbij met de Omgevingstafel.  Dat is een overleg waarbij de initiatiefnemer met de gemeentelijke adviseurs, experts en belanghebbenden aan tafel zit om een aanvraag voor een omgevingsvergunning voor te bereiden en het initiatief te realiseren. Alle aspecten van een initiatief worden daar in samenhang met elkaar besproken. In 2023 zijn we gestart met de Omgevingstafel.

Je hebt een omgevingsvergunning nodig wanneer je gaat bouwen of slopen en de werkzaamheden niet vergunningsvrij zijn. De gemeente toetst de vergunningaanvraag aan de doelen uit de Omgevingsvisie en de juridische regels die gelden op de plek waar je iets wil (Omgevingsplan). Vanaf 1 januari 2024 kijkt de gemeente daarbij vaak alleen nog naar de ruimtelijke en milieuregels die er gelden. De bouwtechnische toets wordt vanaf 1 januari 2024 in veel gevallen niet meer door de gemeente maar door een particuliere kwaliteitsborger getoetst. Hoeveel vergunningen we jaarlijks verlenen is afhankelijk van het aantal initiatieven dat er wordt ingediend.

De gemeente toetst tijdens de bouw of een plan volgens de verleende vergunning wordt uitgevoerd. Dat doen we zeker niet bij alle initiatieven.
Vanaf 1 januari 2024 toetsen we ook of de kwaliteitsborger de juiste instrumenten heeft gebruikt om de technische kwaliteit van het plan te borgen. Op die manier voorkomen we samen met de kwaliteitsborger dat er geen bouwwerken worden neergezet die een gevaar kunnen opleveren voor de gebruikers ervan.